HowTo; Cilinder monteren en squish meten
Mede mogelijk gemaakt door Joep.

In deze HowTo zal ik uitleggen hoe je een cilinder monteert en je squish meet.
Commentaar is welkom, maar graag wel onderbouwd en serieus.
Snap je een term niet, GOOGLE HET!

Benodigdheden:

Cilinderkit
Pakkingset
Pakkingschraper
Schuifmaat
Soldeertin, 2.0mm dik
Kopervet of soortgelijke
Naaldlager
Momentsleutel (kan zonder, maar heeft wel de voorkeur)
Wetstone (niet per sé nodig)
Paar doeken, liefst schoon (niet op de foto)
Klein platkop schroevendraaiertje (niet op de foto)
2takt mengolie, maakt niet uit wat voor (niet op de foto)
Potje lagervet, of ander soort vet/vaseline (niet op de foto)
Zoetvijltje (heel fijn vijltje, anders een stukje schuurpapier korrel 6~800)
Puntbektang (niet op de foto)
Kniptang ( niet op de foto)
Vloeibare pakking Loctite 5699 of naar eigen inzicht (niet op de foto)

Wat te roken en te drinken (wel en niet op de foto)

Ik raad je aan, alvorens je begint te sleutelen, eerst de hele HowTo door te lezen voor het geval je halverwege iets niet begrijpt of bedenkt dat je het gereedschap/onderdeel/anders niet in huis hebt.

Voorbereiding:

-Als je je cilinder gaat (de)monteren terwijl je blok in je brommer/scooter blijft, WAS deze dan eerst grondig. Hoe SCHONER je brommer en omgeving van je cilinder hoe MAKKELIJKER en BETER je te werk kan gaan.

-Leg je te gebruiken gereedschap op een werkbank, of op een stevig bijzet tafeltje, zodat je het niet kwijt raakt op de grond. Leg je gereedschap ook elke keer terug op deze plek, zo raak je je spullen niet kwijt.

-Mocht je bang zijn dat je kleine onderdelen als cilinderkop moeren, pistonpen clipjes en zuigerveren kwijt raakt, stop deze dan in een Ziplock tasje (afsluitbare boterhamzak voor de ongeletterde onder ons) of leg ze in een magneetschaal. Een tupperware bakje van je moeder stelen kan ook.

-Ben je een ongelofelijke n00b die nog geen bout van een moer kan onderscheiden en denk je dat je het gaat verprutsen? Haal er dan iemand bij waarvan je zeker bent dat die er verstand van heeft, en laat diegene met je mee kijken. Laat hem ook deze HowTo lezen, dan begrijpt hij (ja, hij ja, want vrouwen horen in de keuken) wat je van plan bent te gaan doen, en op welke manier.


Goed, dan gaan we nu aan de slag.
In deze situatie misbruik ik Joep z’n vers gereviseerde blok om uit te leggen hoe we te werk gaan.


(doe een doek/stuk stevig papier, in je krukasholte om te voorkomen dat er iets in valt.)

We beginnen met het schoonmaken van het oppervlak waar je cilindervoet op komt te rusten (onderkant van je cilinder dus) gebruik hier voor de pakkingschraper en eventueel een doekje met thinner/remmenreiniger/ontvetter. Draai de tapeinden uit het blok als je dit makkelijker vindt.




Pak nu je zuiger en zuigerveer(veren), deze gaan we nu monteren.
Pak ook je gierige 2takt mengolie, en doe hiervan een beetje in een potje/bakje/deksel van de fles.
Smeer je zuigerveer in met olie.

Het omleggen van zuigerveren kan vrij lastig zijn, het kan verstandig zijn om een extra setje in huis te halen als je er niet zo handig mee bent.


^ Leg 1 uiteinde van de zuigerveer in zuigerveer uitsparing (ter hoogte van je zuigerslotpen voor het gemak) en houd deze op z’n plek met je duim



^Duw nu langzaam, stukje voor stukje je zuigerveer over de zuigerkop rand in de zuigerveergoot tot je merkt dat het niet meer wil (logisch, want het andere uiteinde ligt nog bovenop de zuiger.)


^Hier zie je de situatie dat de zuigerveer niet meer verder over de zuigerkoprand wil,
Duw nu voorzichtig het uiteinde over de rand heen, en, klaar!


^Hier zit de zuigerveer dus op zn plek.

Mocht je een zuiger hebben met 2 zuigerveren, doe zoals hier boven beschreven, alleen dan herhaal je het allemaal nog een keer om de zuigerveer in de onderste goot te krijgen. Tip, in het geval dat je 2 zuigerveren hebt, waarvan 1 zwart en 1 zilver/chroom gekleurd, dan moet de ZWARTE zuigerveer ONDER, begin daar dus mee.



Veeg de overtollige olie van je zuiger af en pak je pistonpenclipjes.

In de brommerwereld wordt met de volgende soorten pistonpenclipjes gewerkt:
Dubbel G clipjes


G clipjes


C clipjes


Bovenstaande benamingen zijn zoals ik ze noem, als je het anders geleerd hebt, prima.
De meeste van jullie zullen of met de G of dubbel G clipjes te maken krijgen, bij snellere cilinders zal je vaker de C clipjes tegen komen (Tp86cc, Mhr(Team) etc.)

Belangrijk is dat je de juiste maat clipjes voor jouw type zuiger hebt, zoek dus uit welke maat jij nodig hebt (Zoek, uit, dus, niet hier gaan vragen. Google, productenwebsite, betrouwbare bromboer, etc)




De G clip is de middenweg, hij is iets moeilijker te monteren, maar zal beter blijven zitten en weegt minder, echter is het zo dat, zoals je kunt zien, de clip asymmetrisch is en dit kan voor trillingen veroorzaken, als zal je daar weinig van merken.

protip
ALLE G clips pistonpen veren die ik heb gemonteerd hebben het uiteinde dat iets naar 1 zijde toe buigt. Als je de clip op een vlakke tafel legt zal deze dus of niet vlak liggen met de tafel of het uiteinde zal je boven de clip zelf zien uitsteken, let er op dat je de buiging naar de BINNENKANT van de zuiger, richting je piston pen dus, monteert.


C clipjes wegen het minst, hebben geen uitsteeksels en zullen het strakste in de zuiger passen.
Helaas heeft alles zijn prijs, de C clip is moeilijk te monteren, en is moeilijk zonder vervorming te demonteren, daarbij komt dat, gezien er geen uitsteeksels zijn waar je de clip bij kan vastpakken is de kans groot dat deze bij het monteren wegschieten.


Montage van de dubbel G clip spreekt voor zich, pakt een puntbek tang , knijp de uiteindes naar elkaar, en leg de clip in je zuiger, pak 1 pootje vast met de tang, en controleer of de clip goed zit door de clip rond te draaien in de passing. Als de clip niet goed zit schiet ie of los, of hij gaat scheef zitten, of hij wil niet draaien.

Montage van de G clip lijkt op die van de dubbele G, maar is net wat moeilijker.
Pak het clipje en controleer of de buiging van het pikkie naar binnen wijst (richting pistonpen dus)
Nu komt het ‘lastige’ deel, leg het open uiteinde in je zuiger, houd daarna je duim iets over het gat tegen wegschieten, en buig daarna het pikkie naar binnen toe (alsof je de clip oprolt) en duw hem dan voorzichtig de zuiger in, controleer zoals bij de dubbele G clip of het clipje of die rond wil draaien in de passing.

Dan nu de aller-moeilijkste, de C clip, hier heb ik een foto bij.

^Leg de clip met 1 uiteinde in de zuiger, leg je duim op de plek waar de clip uit de zuiger steekt, en duw nu voorzichtig met een schroevendraaiertje (platkop) het andere uiteinde de zuiger in, dit kan wat tijd kosten om goed te krijgen.
Let er hier ECHT goed bij op dat je je duim op/over het gat houdt zoals ik op de foto doe, als ie wegschiet kan je gaan zoeken…

Het is op de foto niet te zien, maar ik monteer hier de clip in de linker kant van de zuiger, waarom?
Omdat ik doorgaans aan schakelbrommers sleutel, en die allemaal vanaf rechts het meeste ruimte geven om cilinder te (de)monteren. Voor scooters weet ik niet vanaf welke kant je er het beste bij kan, dat is aan jezelf om te bepalen.

Pak nu je naadlager, en een dopje olie.
Smeer het naaldlager en de pistonpen in met olie. Steek het naaldlager vast in je small end gat en de pistonpen een stukje in je zuiger.

Kijk nu door 1 kant van je zuiger heen en prik de pistonpen door het naaldlager heen, duw deze aan tot ‘ie niet verder kan.

Vrot nu de andere pistonpen clip erin, zoals ik heb uitgelegd een stukje hier boven.
Let er op dat je –zoals in het begin al aangegeven- iets in je krukas holte stopt, voor als je per ongeluk het clipje laat vallen. (of zoals ik deed, een moertje bij het vastdraaien van de tapeinden.)
Als het tweede clipje op zijn plek zit duw je de pistonpen iets terug, zodat die niet tegen 1 van de 2 clipjes aan zit (als dat kan, soms is daar heel weinig speelruimte in)

Pak je olie er weer bij

^Ik gebruik deze troep voor montage van cilinder, keerringen en andere dingen waar het een beetje bij moet glijden.


^Smeer je zuiger nu een beetje in met olie.

Pak nu je cilinder, cilinderkop en eventueel wetstone.




Smeer nu je cilinderwand in met een beetje olie en zet deze ergens klaar om dalijk te pakken. (doekje eronder, anders wordt ’t weer zon smeerboel.)


Pak nu je kop en je koppakkingen. (In dit geval een partij o-ringen dus)
Ik gebruik zelf kogellagervet om de o-ringen op hun plek te plakken (zonder vet ofzo vallen ze er soms uit als je de kop gaat monteren op je cilinder)



Leg ook deze weg (naast je cilinder?) om dadelijk te pakken.





^Zet je cilinder over je tapeinden heen, en pak met je andere hand (links, rechts, voet, klauw, maakt me niet uit) de zuiger vast, laat de cilinder dusdanig ver zakken dat je er zo voor staat:


^Hier houd ik met de wijsvinger van m’n rechterhand de cilinder omhoog, terwijl ik met de rest van m’n vingers de zuiger vasthoudt en met mijn duimen de zuigerveer in knijp.

Knijp de zuigerveer zo dat hij in z’n goot valt (bij de slotpen is het belangrijkste punt.) en laat langzaam de cilinder zakken (gewoon je hand naar beneden laten zakken) vervolgens houd je die weer tegen en prop je de zuiger in je cilinder. Ja, dat lukt je heus wel, ‘tis net een beetje als neuken. Tenzij je normaal gesproken een worst door een gang gooit, dan lijkt het er niet op. (in vakjargon betekent dat dus dat je zuigermaat niet klopt.)


^Zo dus. Lekker glijen met die olie.



Vervolgens gaat de cilinderkop erop.


En gaan we nu de kopmoeren aandraaien.
Kopmoeren zijn bij nagenoeg ALLE bromfietsen en scooters 4stuks, en dienen kruislings aangedraaid te worden zodat de kop overal even goed afdicht. Een paar keer de boel strak aandraaien zonder logische volgorde kan er voor zorgen dat de kop krom raakt!





Dan nu het kruislings aandraaien, draai eerst alle moeren aan tot je op de kop zit en je weerstand begint te voelen (doe het tussen 2 vingers)

Nu pak je je momentsleutel en stel die in op 6.5nm (6 is ook goed.)
Draai de kopmoeren nu in het volgende patroon aan.





Stel nu je momentsleutel in op 13NM, en herhaal het patroon (dit gaat op voor derbi/am6 m7 draad. Voor mina hori en anders zal dat niet zo heeel veel schelen…)


ik heb geen momentsleutel…
Sjah, das lastig, ik heb in een vroeg stadium een momentsleutel geregeld (laten doen, had er geen verstand van). Maar om je toch enigszins te helpen:
Ik heb een keer met een normale maat ringsleutel 10 (maat = lengte) een cilinderkop aangehaald op een manier waarvan ik dacht dat het wel in de buurt van de 13~15nm zou komen.
Daarna heb ik de momentsleutel erop gezet en steeds een stuk strakker gezet, bij 22nm knikte de sleutel pas.
Met andere woorden, probeer de boel niet te strak te zetten onder motto van: dan zit t wel goed. Nee.
Draai de moeren normaal kruislings aan, en als je merkt dat de boel een beetje lekt ofzoiets dan draai je de boel nogmaals een stukkie aan, wederom kruislings.

als je niet van plan bent om de squish te meten kan je hier stoppen en je bougie erin draaien, koelslangen aansluiten en de rest van de reutemeteut.



pak soldeertin, schuifmaat en een kniptang.

Dan gaan we nu –eindelijk- aan de gang met het meten van de squish, wat de squish precies is ga ik niet uitleggen, dit wordt mij teveel werk en de how to is nu al verschrikkelijk lang.
Kort verhaaltje daarom:
Voor op straat kan je voor de doorsnee (en ook snellere) cilinder het beste een squish van 0.75mm aanhouden, naarmate de boring groter wordt kan die iets meer worden (mijn tp 86 had ik op 0.7 staan, maar die ging er volgas op staan detoneren)

De squish wordt gemeten tussen de zuiger die op BDP staat (bovenste dode punt, of TDC in het Engels, Top Dead Center) en de cilinderkop.
Ik heb hier even een plaatje van extreme-machines.nl geleend


In deze how to werk ik aan een MHR80, welke een boring van 50mm heeft. Om de wand te bereiken met het tin hebben we dus een stuk van 25mm nodig (helft van de boring


Buig op 26 ofzo het tin haaks en knip het ruim af.


Peuk ff wegleggen, 2 handen nodig nu.


Steek het stuk tin door je bougiegat en duw deze tegen je wand aan. Draai of kick je blok nu rond.

Doe dit 2x

Haal het stukkie tin tevoorschijn


Even netjes opmeten (digi schuifmaat is makkelijker, maar vergeet niet dat een analoge mitutoyo net zo nauwkeurig is!

^0.6mm

Een eventuele andere manier om de squish te meten, en deze manier is iets nauwkeuriger, is het volgende:

^Op deze manier kantelt je zuiger niet door het stukkie tin.

0.6mm is niet de squish die we zoeken, en zullen hier voor een ophoogplaat moeten vinden, of een hele dunne pakking moeten knippen.
Voor am6 kan je in dit soort gevallen een pakkingset van een Hebo manston 70cc kopen, hier zitten een X aantal stelplaatjes bij die je onder je cilindervoet legt en daarmee je squish aanpast.

Meet echter wel elke keer weer na of de waarde klopt! Dus niet een stelplaat buiten de cilinder meten als 0.15, en dan klakkeloos monteren en rijden. Monteer de boel, meet dan weer je squish, en ga dan pas beslissen of de maat nu klopt. (0.7 ~0.85)

Het kan echter ook voorkomen dat je ‘droge’ squish de 0.8 passeert. Ik heb onlangs een dr80 voor iemand gemonteerd, en die kwam uit op een squish van 0.83.
Dan kan je 2 dingen doen:
Zo laten en rijden,
Of
De cilinder afdraaien aan de bovenkant. (let op dat je bij losse binnenkoppen eventueel ook de kop steunpunten (in het koelkanaal zal je 4 punten zien waar je kop op ‘haakt’) een stukje wegfreest, anders breek je misschien je binnenkop, of je cilindertapeindkanaal.

Doe bovenstaande echter alleen als je mee weet waar je mee bezig bent of besteed het uit!

Er kan zich ook een geval voor doen dat je droge squish 0.75 is of iets in die trant, dan heb je eigenlijk al de ideale squish en zou je zo kunnen gaan rijden… maar? Geen pakking? Jawel, vloeibare pakking!
Smeer een dun laagje (ja, dun, gewoon dun) op je cilindervoet en monteer dan de cilinder weer terug. Ik heb dit al vele malen zo gedaan (ook bij bovenstaande dr80 verhaal) en dit is altijd goed gegaan.

En dan heb je nu, als het goed is, succesvol je cilinder gemonteerd, en eventueel je squish gemeten!

Nawoord:
Ik besef dat ik veel dingen als een uitgebreide uitleg van de squish en werken met een wetstone heb weggelaten, maar ik laat die dingen over aan het internet om jullie uit te leggen. Als je echt dingen wil weten kan je HEEL veel met google vinden en als zelfs dat niet lukt, kan je altijd nog op scooterfreaks, brommerforum, apriliaforum, of derbiforum (greep uit mijn bezochte fora) een topic openen en je probleem voorleggen, maar zoals altijd, UTFS!

Use
The
Fucking
Search

Dit meen ik serieus, want er zijn maar heeeeeeel weinig vragen die niet al eerder behandeld zijn.



Deze HowTo is van mij (Keiji Kumasaka) en mag NIET zonder mijn toestemming verspreid worden op andere fora.

Even een opmerking, in dit topic word geen geouwehoer getolereerd!

Mooie How-To, duidelijk welk gereedschap je moet gebruiken. Met een goede en duidelijke selectie foto's. Complimenten!


Als het nu niet meer duidelijk is...

Goede Howto, ga hem zeker nog wel gebruiken!

Hoe moet je zuiger op je krukas gemonteerd worden? Je hebt 2 mogelijkheden hé.

ja de goede mogelijkheid en de foute

Waar de zuigerslotjes zijn, zit nooit een spoel- of uitlaatpoort, dus hoe moet die dan?

gewoon met de pijl op de zuiger naar de uitlaatpoort :')

Bij een MHR team voor am6 loopt die gewoon over een spoelpoort. dus praat niet.

SUPER HOW TO, mijne is juist net daarop warmgelopen zal dit dus nog un keer goed door lezen en ga met behulp van jouw mooie how to, een nieuwe zuiger erin doen, en de juist squish stellen.

Voor een MHR80 van nt derbi blok moet ik dan gewoon die 0,75mm aanhouden. En als hij 0.72 is of zo. Kan ik hem dan gewoon zo laten?

Dan kan je hem prima zo laten. Als je je er niet veilig bij voelt smeer je er een beetje vloeibare pakking tussen.

mooie how to gaat zeker van pas komen !

Misschien een nuttige toevoeging, kon t hier namelijk niet vinden;

Prima How-To man
Zou alleen die beunmethode van door het bougiegat meten maar achterwege laten, dat geeft vrijwel altijd een verkeerde meting, en dan krijg je naabs die zeggen: "Jamaar hij vond dat het goed was"

En met monteren van de zuiger, ik doe de zuiger altijd eerst in de cilinder, dan heb je geen gekut met de zuigerveren

dat doe ik ook idd. heel de zuiger en cilinder laten zakken en dan pas de pistonpen door de het naaldlager en drijfstang.

verder gebruik ik c clipjes met van die oogjes wat bij mij heel goed werkt tot nog toe. kun je dus gewoon met een clip tangetje doen